Αρωματικά φυτά και Βότανα

Η Ελλάδα είναι μία χώρα που διαθέτει ποικιλία αυτοφυών βοτάνων και αρωματικών φυτών τα οποία έχουν διεθνές φανατικό κοινό. Ως ‘’βότανα’’ χαρακτηρίζονται τα αυτοφυή φυτά που αναπτύσσονται σε διαφορές άγονες ή καλλιεργημένες περιοχές και τα οποία είναι κατάλληλα για φαρμακευτική χρήση. ‘’Αρωματικά φυτά’’ χαρακτηρίζονται αυτά που περιέχουν αιθέρια έλαια σε διάφορα τμήματα (φύλλα, άνθη, βλαστοί, ρίζες κλπ). Μπορεί να είναι αυτοφυή, αλλά μπορεί και να καλλιεργούνται. Τόσο τα αρωματικά φυτά όσο και τα βότανα χρησιμοποιούνται και αξιοποιούνται στην μαγειρική, σε ροφήματα, σε καλλυντικά και φάρμακα.

 

Λεβάντα στενόφυλλος - Lavandula angustifolia

Λεβάντα στενόφυλλος

Η Λεβάντα η στενόφυλλη είναι ένας αειθαλής διακοσμητικός θάμνος χαμηλής ανάπτυξης, με ύψος και πλάτος που φτάνουν στα 60 εκατοστά. Έχει σφαιρικό σχήμα με πυκνή συμπαγή βλάστηση. Το φύλλωμά της, είναι φτιαγμένο από μακρόστενα, μικρά φύλλα, που μοιάζουν με μικρές βελόνες με σταχτοπράσινο  χρώμα και είναι αρωματισμένο με άρωμα, χαρακτηριστικό της λεβάντας. Τα άνθη της είναι αρωματικά και αυτά σε ταξιανθία στάχυος σε μωβ αποχρώσεις. Μεγαλώνει με επιτυχία σε διάφορους τύπους εδαφών, αλλά προτιμά τα ηλιαζόμενα και καλά στραγγιζόμενα.  Είναι ανθεκτική στην ξηρασία, στους ανέμους και στις χαμηλές θερμοκρασίες έως -20 °C και δεν προσβάλλεται συχνά από έντομα και μύκητες.

 

Λεβαντίνη- Santolina chamaecyparissus

Λεβαντίνη

Η Λεβαντίνη είναι ένας διακοσμητικός αειθαλής θάμνος με ύψος από 30 έως 60 εκατοστά και πλάτος λίγο μεγαλύτερο, μέχρι τα 90 εκατοστά. Έχει ζωηρή και πυκνή βλάστηση με αρωματικά, ασημοπράσινα, χνουδωτά φύλλα. Το καλοκαίρι, πάνω από το ασημένιο φύλλωμα εμφανίζονται μικρά έντονα κίτρινα άνθη. Θέλει θέσεις ηλιόλουστες και αναπτύσσεται με επιτυχία σε πολλούς διαφορετικούς τύπους εδαφών αρκεί να έχουν καλή αποστράγγιση. Ευδοκιμεί σε ζεστά κλίματα και ασβεστούχα εδάφη και είναι κατάλληλη για παραθαλάσσιες φυτεύσεις. Είναι φυτό που αντέχει στις υψηλές και στις χαμηλές θερμοκρασίες έως -20°C. Συγκριτικά με την λεβάντα χρειάζεται περισσότερο νερό και περισσότερα κλαδέματα.

 

Δεντρολίβανο - Rosmarinus officinalis

Δεντρολίβανο

Το Δεντρολίβανο είναι αειθαλής θάμνος ιθαγενής στις χώρες της Μεσογείου  και ανήκει στα αρωματικά φυτά. Το μέγιστο ύψος της δεν θα ξεπεράσει το 1,5 μέτρο, με αντίστοιχη μέγιστη διάμετρο. Η βλάστησή του είναι ορθόκλαδη, ζωηρή και πυκνή.  Τα φύλλα του είναι μικρά, δερματώδη, βελονοειδή. Η επάνω επιφάνεια των φύλλων έχει χρώμα σκούρο πράσινο και η κάτω επιφάνεια είναι ελαφρώς χνουδωτή με χρώμα γκριζωπό. Τα άνθη του είναι ανοιχτού μπλε χρώματος, αρωματικά και εκφύονται πάνω σε βλαστούς μεταξύ των φύλλων από Άνοιξη έως Καλοκαίρι. Αναπτύσσεται σε ηλιόλουστες θέσεις φύτευσης και σε κάθε τύπο εδάφους, ακόμα και σε βραχώδη εδάφη. Έχει πολύ μικρές έως μηδαμινές ανάγκες σε νερό άρδευσης και μέτρια αντοχή στον παγετό. Το δεντρολίβανο αντέχει στις εντομολογικές και μυκητολογικές προσβολές αλλά μπορεί σπάνια να μολυνθεί από ωίδιο.

 

Θυμάρι - Thymus vulgaris

Θυμάρι

Το Θυμάρι είναι πολυετές, αειθαλές, αρωματικό είδος με πολλές διακλαδώσεις και σκουροπράσινα, μακρόστενα φύλλα. Πρόκειται για εδαφοκαλυπτικό χαμηλής ανάπτυξης που φτάνει σε ύψος 0,4 μέτρα και διάμετρο 0,5 μέτρα. Έχει μακριά γκριζωπά στελέχη και  στενά, ωοειδή φύλλα πολύ αρωματικά. Η ανθοφορία του αποτελείται από  λευκά ή ροζ άνθη και ξεκινά από την άνοιξη και φτάνει μέχρι Οκτώβρη. Αναπτύσσεται σε ουδέτερα ή αλκαλικά, ξηρά, άγονα εδάφη που παρουσιάζουν άριστη αποστράγγιση και σε προστατευμένες ηλιόλουστες θέσεις. Παρουσιάζει ανθεκτικότητα στον παγετό και στην ξηρασία.

Βαλεριάνα - Valeriana officinalis

Βαλεριάνα

Ποώδες, πολυετές φυτό. Το τελικό ύψος του φυτού μπορεί να φτάσει τα 1,2 μέτρα και ο βλαστός της είναι όρθιος, κοίλος εσωτερικά και φέρει ραβδώσεις. Έχει φύλλα σύνθετα αποτελούμενα από οδοντωτά και επιμήκη φυλλάρια. Η ρίζα της Βαλεριάνας χαρακτηρίζεται από το ιδιαίτερο και έντονο άρωμα που αναπτύσσεται κυρίως κατά την ξήρανσή τους. Η Βαλεριάνα ανθίζει την Άνοιξη και διατηρεί την ανθοφορία της έως το τέλος του Καλοκαιριού. Τα άνθη της είναι λευκά ή ροζ και φέρει λογχοειδή φύλλα. Ο καρπός είναι ωοειδής και λείος. Το Χειμώνα το υπέργειο τμήμα ξηραίνεται και αναπτύσσετια εκ νέου νωρίς την Άνοιξη. Έχει μεγάλη προσαρμοστικότητα και δεν έχει ιδιαίτερες απαιτήσεις όσον αφορά στο είδος του εδάφους. Αναπτύσσεται καλύτερα σε γόνιμα και υγρά εδάφη.

 

Περόβσκια - Perovskia atriplicifolia

Περόβσκια

Η περόβσκια ή αλλιώς Ρωσικό φασκόμηλο είναι ένα πολυετές, αειθαλές ποώδες φυτό με ταχεία ανάπτυξη. Αποκτά τελικό ύψος 1 μέτρο και πλάτος 1,5 μέτρο.  Έχει γκρίζα αρωματικά φύλλα και μπλε μωβ άνθη σε μεγάλες ταξιανθίες που υπάρχουν στο φυτό από τέλος Άνοιξης έως και το Φθινόπωρο. Προτιμά την πλήρη έκθεση στον ήλιο και προσαρμόζεται καλά στα περισσότερα εδάφη, με την προϋπόθεση ότι είναι καλά στραγγιζόμενα. Επιπλέον, είναι ανθεκτικό σε περιστασιακούς παγετούς με θερμοκρασίες χαμηλές έως - 25 °C , στην ξηρασία και στην αλατότητα. Λόγω του αρώματός του απωθεί τα έντομα και γενικά είναι ανθεκτικό στις ασθένειες. Το μόνο πρόβλημα που μπορεί να εμφανίσει είναι σήψη των ριζών λόγω κακής αποστράγγισης.

 

Ματζουράνα - Origanum majorana

Ματζουράνα

Πρόκειται για έναν πολυετή αρωματικό θάμνο χαμηλής ανάπτυξης με ύψος και πλάτος γύρω στα 30 με 60 εκατοστά. Έχει μικρά,  οβάλ, τριχωτά, γκριζοπράσινα φύλλα με έντονη οσμή. Τα άνθη εμφανίζονται από Ιούλιο έως Σεπτέμβριο, έχουν σωληνοειδές σχήμα και λευκορόδινο χρώμα. Ευδοκιμεί σε ηλιόλουστες και ζεστές θέσεις που να είναι  προστατευμένες από τον κρύο άνεμο. Δεν έχει ιδιαίτερα μεγάλες ανάγκες σε πότισμα, χρειάζεται κυρίως το καλοκαίρι λόγω των υψηλών θερμοκρασιών. Μπορεί να ευδοκιμήσει σε διάφορους τύπους εδαφών, εκτός από τα όξινα, αρκεί να έχουν καλή αποστράγγιση και είναι φυτό που μπορεί να αντέξει μεγάλο εύρος θερμοκρασιών από -10 °C  έως 40 °C.

 

Ρίγανη - Origanum vulgare

Ρίγανη

Η Ρίγανη είναι ένα πολυετές αειθαλές αρωματικό φυτό χαμηλής ανάπτυξης. Το ύψος της είναι στα 30-90 εκατοστά ενώ το πλάτος της φτάνει στα 60 εκατοστά. Έχει μικρά πράσινα και στρογγυλά φύλλα ενώ τα άνθη του είναι λευκά ή ρόδινα και εμφανίζονται . Είναι φυτό εύκολης καλλιέργειας αφού χρειάζεται ελάχιστο πότισμα ανάλογα με την εποχή, αναπτύσσεται με επιτυχία σχεδόν σε όλα τα εδάφη, ακόμα και τα ρηχά ή πετρώδη αρκεί να είναι καλά στραγγιζόμενα. Προτιμά ηλιαζόμενες θέσεις φύτευσης αλλά αντέχει και την μερική σκιά. Έχει μεγάλη αντοχή στον παγετό σε θερμοκρασίες -23 έως -29 °C.

 

Δίκταμο - Origanum dictamnus

Δίκταμο

Το Δίκταμο είναι ένας πολυετής, αρωματικός θάμνος. Είναι ενδημικό φυτό της Κρήτης, με ύψος 0,2 με 0,3 μέτρα και πλάτος στο 1 μέτρο. Έχει στρογγυλά, χνουδωτά, ασημόχρωμα φύλλα με έντονο άρωμα. Ανθοφορεί τους Καλοκαιρινούς μήνες και τα άνθη του περιβάλλονται από ροζ, μωβ ή κόκκινα βράκτια φύλλα. Έχει ανθεκτικότητα στην ξηρασία και στο κρύο και προτιμά ηλιόλουστες θέσεις και καλά στραγγιζόμενα εδάφη.

 

Δυόσμος - Mentha viridis

Δυόσμος

Ο Δυόσμος είναι αρωματικό, πολυετές, έρπον είδος με θαμνώδη ανάπτυξη που φτάνει σε ύψος και πλάτος έως 60 εκατοστά. Έχει τετράγωνο βλαστό με λογχοειδή, οδοντωτά, πράσινα φύλλα. Ανθοφορεί το καλοκαίρι με λιλά λουλούδια διατεταγμένα σε σπείρες ή δακτυλίους πολλά μαζί στις μασχάλες των φύλλων. Αναπτύσσεται εύκολα στα περισσότερα εδάφη, όμως προτιμά τα βαθιά, γόνιμα πλούσια σε ασβέστιο, καλά στραγγιζόμενα, και ηλιαζόμενα εδάφη. Ο δυόσμος απαιτεί μεγάλες ποσότητες νερού και άφθονα ποτίσματα σε σχέση με άλλες καλλιέργειες κυρίως την εποχή της εγκατάστασής του. Έχει αντοχή στις υψηλές θερμοκρασίες αλλά όχι τόσο στις χαμηλές.

 

Αρμπαρόριζα – Pelargonium odoratissimum

Αρμπαρόριζα

Η Αρμπαρόριζα, είναι ένα πολυετές αειθαλές αρωματικό φυτό που διαθέτει έρπουσα ανάπτυξη με ύψος που φτάνει από 1 έως 1,5 μέτρο και διάμετρο από 0,5 έως 1 μέτρο. Τα φύλλα του είναι οδοντωτά και αρωματικά, τα άνθη εμφανίζονται την Άνοιξη σε αποχρώσεις του λευκού, ροζ και μωβ. Προτιμάει ηλιαζόμενες θέσεις ή με ελαφρά σκιά και ελαφρύ αμμώδες ή πηλώδες έδαφος με καλή αποστράγγιση. Έχει ανάγκη από πότισμα κυρίως το Καλοκαίρι. Είναι αρκετά ευαίσθητη στο ψύχος ενώ μπορεί να αντέξει στην ξηρασία.

 

Η καλλιέργεια των βοτάνων και των αρωματικών φυτών μπορεί να γίνει είτε σε γλάστρα στο μπαλκόνι, είτε στον κήπο ακολουθώντας μερικές απλές συμβουλές. Συμβουλευτείτε τους ειδικούς στην Κηποδιάθεση για την δημιουργία του δικού σας κήπου αρωματικών φυτών και βοτάνων.